Filosofía en español 
Filosofía en español

Pedro Leridan ≈1700-1768

portada

En 1761 el tipógrafo Fournier imprimió, en Autissiodorum (vulgo Auxerre), el primer tomo de unas Institutiones philosophicæ, in novam methodum digestæ, dedicado a la Logica, haciendo figurar como autor copiosa sucesión de letras: “Auctore, M. P. L. R. I. S. P. S. P. N. N. E. A. M. L. V. S.”.

De manera que, cuando ocho años después, en 1769, los tres tomos de esas Institutiones philosophicæ (Lógica, Metafísica y Ética) fueron impresos en Madrid por el tipógrafo Joaquín Ibarra, “Editio novissima sedulò correcta, & a plurimis, quibus scatebat mendis expurgata”, y se mantuvo la autoría bajo la firma: “Auctore, M. P. L. R. I. S. P. S. P. N. N. E. A. M. L. V. S.”, sucedió que la obra comenzó a ser conocida en las universidades como la del “autor de las diez y siete letras”, como puede leerse en el Plan General de Estudios dirigido a la Universidad de Salamanca por el Real y Supremo Consejo de Castilla: «El Purchocio, el Malebranche, y el Autor de las diez y siete Letras, que no tiene otro título por donde conocerse, son muy Cartesianos, por cuyo solo título los excluimos como no útiles para estas Aulas. Además de que en este Autor se hallan proposiciones contrarias a toda razón natural, y poco conformes con algunos de los sentimientos Católicos…» (impreso en Salamanca por Antonio Villargordo y Alcaraz, y Tomás García de Honorato, año de 1771, páginas 14-15). Al año siguiente, en la edición que la madrileña imprenta de don Antonio de Sancha ofreció del Plan de Estudios de la Universidad de Salamanca, aprobado por el Consejo en Madrid, el 16 de octubre de 1771, se desvela en una nota quién es el autor de las diez y siete letras: «{2} Es Mr. Leridan.»

1782 «Luego se le escribió a la Universidad de Alcalá, que teniendo presente lo que dejó escrito Don Fr. Benito Jerónimo Feijoo, deputase personas hábiles, que cercenando lo superfluo, redujesen a preceptos breves, y metódicos la Dialéctica, Lógica, Metafísica, y Física. Se le enviaron las Instituciones filosóficas del Abate Leridan, para que sirvieran de modelo en el curso que se había de trabajar: y se le previno al primer Catedrático de Filosofía Moderna en aquel Estudio general, que podía valerse de los Autores más clásicos, el Musskembroeck, el Genuense, y demás que hallara más oportunos, ínterin, y hasta que se acabara de formar por la Universidad el nuevo curso, según se le tenía mandado. Estas mismas Providencias, con poca variación, fueron extendiéndose después sucesivamente a todas las demás Universidades del Reino.» (Juan Sempere y Guarinos, Discurso sobre el gusto actual de los españoles en la literatura, Madrid 1782, págs. 258-259.)

1790 «Philosophische Schriften. D. Gregorio Mayans. Institutiones philosophiae moralis. libri III. ed. 2. Madr. 1774.4. | Matth. Aymerichii prolusiones philosophicae, seu verae philosophiae effigies. Barcinon. 1756. 8. Gegen die Aristotelische Philosophie. | J. Bapt. Muñoz, de recto philosophiae recentioris in theologia usu. Valent. 1767. 4. | Institutiones philosophicae auctore Petro Le-Ridano. A. M. I. V. Lic. Prof. Philos. ed. noviss. Matr. 1769. 4. 3 Voll. | D. Pedro Montengon, Eusebio. Madr. 1786. 87. 2 Voll. 8. Ein System der philosophischen Moral. Der Vers. ist Spanischer Exjesuit in Rom.» (“Verzeichniß einiger Schriften die in den lestern Jahren in Spanien herausgekommen sind”, en Herrn Ritters von Bourgoing, Neue Reise durch Spanien vom Jahr 1782 bis 1788, Jena 1790, págs. 345-346.)

1793 «Concluye el aviso filosófico contra la Filosófica Preocupación de algunos Aperipatéticos. […] No diré yo así, aunque me mirase apasionado por mi Escuela, que consiste en defender la verdad, en los términos más razonables a mis cortos alcances, concluyendo que la mayor Filosofía, es la perfección de la Moral; y que ésta se debe a la Religion Cristiana, y diga quien quiera que la Filosofía ha tomado un nuevo semblante, y que las cuestiones vanas, pueriles, y frívolas de las Escuelas, han sido desterradas, por los preceptos metódicos del Leridan, Verney, Muskembroek, y otros Modernos, o con los reiterados esfuerzos de los Ramos, Bacones, Gasendos, Descartes, Newtones, L'Grabesandos, Leibnizes, y Wolffios, concluyendo con decir que a muchos de estos les comprehende el Hoc vencite de Virgilio, y teniendo presente otra sentencia contra aquel de quien se dixo: Incidit in scyllan, cupiens vitare Caribdym. DIXI. Cuniar de Guëras, y Junio 30 del 93. El Ecléctico.» (Correo literario de Murcia, 20 julio 1793, número 93, págs. 179-184.)

1797 «LERIDANT (Pierre), avocat au parlement de Paris, né en Bretagne, fut un de ces jurisconsultes du 18e siecle, qui contribuerent le plus par leurs écrits à corrompre les notions du droit, & sur-tout à renverser les antiques principes qui sont la base de la société civile & religieuse; tels sont: I. L'Examen de deux Questions importantes sur le Mariage, 1753, in-4º, qui n'est qu'un petit plagiat fait à Launoy, tout comme celui-ci avoit dépouillé le fameux de Dominis: car ces hétérodoxes docteurs n'ont pas même le mérite de l'originalité. M. Jacques Clémens, chanoine de Gand, a réfuté cet Examen dans son Traité du pouvoir de l'Eglise, sur le mariage des Catholiques, Liege, 1768, in-4º (voyez LAUNOY). II. Consultation sur le mariage d'un Juif 1758, 1758, in-4º. III. Code Matrimonial, in-4º, infecté de diverses erreurs. Il a écrit encore sur d'autres matieres, comme l'Antifinancier, 1764, in-12, Institutiones philosophicæ, 1761, 3 vol. in-12. Il mourut le 28 novembre 1768.» (Francisco Javier de Feller S. J., Dictionnaire historique, ou histoire abrégée des hommes…, 5:396.)

1804 «LERIDANT (Pierre), avocat au parlement de Paris, mort le 28 novembre 1768, étoit Breton et avoit l'énergie et la vivacité de sa province. Son Anti-Financier, 1764, in-12, lui fit essuyer des contradictions; mais il fut dédommagé par les éloges que les bons citoyens donnèrent à cette brochure patriotique et bien écrite. On a encore de lui le Code matrimonial, in-4º, et des Institutiones philosophicæ, 1761, trois vol. in-12.» (L. M. Chaudon et F. A. Delandine, Nouveau Dictionnaire Historique…, huitième édition, A Lyon, an XII-1804, 7:181.)

1809 «11635. Institutiones philosophicæ in novam methodum digestæ, autore M. P. L. R. I. S. P. S. P. N. N. E. A. M. L. V. S. (P. le Ridant.). Auxerre, Fournier, et Paris, Villette, 1762, 3 vol. in 12.» (Antoine-Alexandre Barbier, Dictionnaire des ouvrages anonymes et pseudonymes composés, traduits ou publiés en français, avec les noms des auteurs, traducteurs et éditeurs, Imprimerie Bibliographique, París 1809, 3:416.)

1810 «LERIDANT (Pierre), avocat au parlement de Paris, mort le 28 novembre 1768, étoit Breton et avoit l'énergie et la vivacité de sa province. Son Anti-Financier, 1764, in-12, lui fit essuyer des contradictions; mais il fut dédommagé par les éloges que les bons citoyens donnèrent à cette brochure patriotique et bien écrite. On a encore de lui Code matrimonial, que l'on consulte encore quelquefois, in-4º, et Institutiones philosophicæ, 1761, 3 vol. in-12.» (Louis-Mayeul Chaudon, Dictionnaire universel, historique, critique…, París 1810, 10:89.)

1833 «*LERIDANT (Pierre), avocat au parlement de Paris, né en Bretagne, m. en 1768, est auteur des écrits suiv.: Examen de deux questions importantes touchant le mariage, 1753, in-4; Dissertat. théol. et histor. sur la conception de la Vierge, 1756. in-12; Consultation sur le mariage du juif Borach Levi, 1758, in-4; Institutiones philosophicæ in novan methodum digestæ, 1761, 3 vol. in-12; le Code matrimonial, 1766, in-12. C'est à tort qu'on lui a attribué l'Antifinancier, ouv. dont le véritable aut. est Darigrand (v. ce nom).» (Biographie Universelle ou Dictionnaire Historique, París 1833, 3:1696.)

1857 «LERIDANT (Pierre), avocat au parlement de Paris, P. L. R. J. S. P. S. P. N. Ν. Ε. A. M. L. V. S. (M.). Institutiones philosophicæ in novam methodum digestae. Auxerre et Paris, 1762, 3 vol, in-12.» (J.-M. Quérard, La France Littéraire…, París 1857, 11:246.)

1867 «Leridant (Pierre), französischer Rechtsgelehrter Advokat am Pariser Parlament, geb. in der Bretagne um 1706, gest. zu Paris 28 November 1768.» (Eduard-Maria Oettinger, Moniteur des dates, contenant un million de renseignements, Dresde 1867, 3:121.)

1916 «LERIDANT (Pedro). Biog. Jurisconsulto francés, nacido en Bretaña hacia principios del siglo XVIII y muerto en 1768. Era abogado del Parlamento de París, y escribió: Examen de deux questions importantes sur le mariage (París, 1753), Dissertation théologique et hist. sur la Conception de la Vierge (París, 1756), Institutiones philosophicae in novam methodum digestae (París, 1761), y Le code matrimonial (París, 1766); atribúyesele también L'Antifinancier (París, 1764).» (Enciclopedia Universal Ilustrada Europeo-Americana, Barcelona 1916, 30:141.)

2008 «Como quiera que esta opinión de Funes fuera equilibrada, con respecto a la filosofía tradicional es el menos aventurado de todos, o el más conservador. El deán vive, en su interior, la ambivalencia que colorea los intentos de reforma en la segunda mitad del siglo XVIII y comienzos del XIX. Maneja varias posibilidades sobre el manual de estudio que pudiera usarse. Uno es el del abate Leridam, que no tiene “aligación a ningún bando” y se enseñaba en Francia antes de la Revolución. (72. LERIDAM, Léridant, Pierre (1700?–1768). Parlamentario francés. Los datos no parecen confirmar su neutralidad: “Luchó a favor de los jansenistas y en contra de Roma” (Álvarez de Morales, La Ilustración y la reforma, p. 141). También lo fustiga por ese motivo el Dictionnaire de Théologie Catholique (tomo 9, 1926, p. 444). Publicó una Disertation théologique et historique sur la conception de la Vierge (1756), nada ortodoxa. También es autor de unas Institutiones philosophicae in novum methodum digestae (3 vols., 1761), compuestas de Lógica, Metafísica y Moral que fueron recomendadas por el claustro de Oviedo y rechazadas por los ultramontanos.)» (Juan Carlos Torchia Estrada, “La Filosofía en el Plan de Estudios del deán Funes: el contexto hispanoamericano”, Cuyo. Anuario de Filosofía Argentina y Americana, Universidad Nacional de Cuyo, 2008; apud la edición de Clara Alicia Jalif de Bertranou, en Juan Carlos Torchia, Vicisitudes de la filosofía colonial en Hispanoamérica, Mendoza 2024, págs. 264-265.)

Petro Leridan. Institutiones philosophicæ, in novam methodum digestæ. Tomus primus. LOGICA
index titulorum

Pramittuntur & explanantur quæ ad Philosophiam generatim spectatam pertinent, pag. 1

CAPUT I. De Ente, Substantia, Modo & Essentia, 2

CAP. II. De Universalibus, 3

CAP. III. De Definitione, 4

CAP. IV. De Divisione, 6

CAP. V. De causa, 8

CAP. VI. De potentia, objecto, distinctione, persona, individuo, supposito, subjecto & attributo, seu prædicato, 10

CAP. VII. De Syllogismo, & Enthymemate, 12

CAP. VIII. De natura, existentia & objecto Philosophiæ, 16

Articulus I. De natura Philosophiæ, ibid.

Art. II. De existentia Philosophiæ, 22

CAP. IX. De regula veritatis, & de primo cognitionis Philosophicæ principio, 33

CAP. X. De variis Philosophiæ partibus, 45


PHILOSOPHIÆ PRIMA PARS. LOGICA

CAPUT UNICUM. De natura & divisione Logicæ, 46

 
I PARS LOGICÆ
Idea seu Perceptio, 47

CAP. I. De idea considerata ratione originis, 48

Art. I. De Intellectione pura, Imaginatione & Sensatione, ibid.

Art. II. De idea innata, adventitia & factitia, 52

CAP. II. De Idea considerata ratione objecti quod repræsentat, 53

CAP. III. De Idea considerata ratione modo quo repræsentat objectum, 56

Art. I. De idea vera & falsa, ibid.

Art. II. De Idea clara & distincta, obscura & confusa, 60

Art. III. De Idea absoluta & relativa, 62

CAP. IV. Regulæ circà Ideas observanda, 63

CAP. V. De Signis quibus Perceptiones seu Idea manifestantur, 65

Art. I. De Signis in genere, ibid.

Art. II. De Signis Idearum seu Perceptionum, 68

Sectio I. De Nomine, 69

Sectio II. De Pronomine, 76

Sectio III. De secundaria seu accessoria vocum significatione, 77

Sectio IV. Regulæ circa voces obfervandæ, 79

Sectio V. Utrùm voces sint naturalia cogitationum nostrarum signa, 80

 
II PARS LOGICÆ
Judicium, 88

CAP. I. De natura Judicii, ibid.

CAP. II. De variis judicii speciebus, 92

CAP. III. De variis judiciorum nostrorum motivis, 93

CAP. IV. De errorum fontibus & remediis, 104

Art. I. De errorum fontibus, 105

Art. II. Remedia errorum nostrorum fontibus adhibenda, 109

CAP. V. De Signo judicii seu de Propositione, 112

Art. I. De natura propositionis, ibid.

Art. II. De proprietatibus Propositionum, 113

Sectio I. De proprietatibus absolutis Propositionis, ibid.

 Paragraphus I. De quantitate Propositionis, 114

 Paragraphus II. De quantitate Propositionum, 117

  Regulæ Propositionum affirmantium, 121

  Regula Propositionum negantium, 123

Sectio II. De proprietatibus relativis Propositionum, 127

 Paragraphus I. De oppositione Propositionum, 128

 Paragraphus II. De conversione Propositionum, 132

 Paragraphus III. De æquipolentia Propositionum, 136

Art. III. De variis Propositionum speciebus, 137

 
III PARS LOGICÆ
Ratiocinatio, 142

CAP. I. De variis argumentationis speciebus, 143

CAP. II. De materia & forma Syllogismi, 148

CAP. III. De regulis Syllogismorum, 152

Art. I. De regulis generalibus Syllogismorum, 154

Art. II. De regulis specialibus Syllogismorum, 172

CAP. IV. De variis Syllogismorum speciebus, 176

CAP. V. De Sophismatibus, 181

CAP. VI. Ratio solvendi Sophismata, 189

 
IV PARS LOGICÆ
Methodus, 193

CAP. I. De natura speciebus Methodi, ibid.

CAP. II. De methodo Cartesiana, 195

CAP. III. De regulis quæ pertinent ad tres methodos modò expositas, scilicet ad Syntheticam, Analyticam & Cartesianam, 199

CAP. IV. De Aristotelis & recentiorum Philosophorum Categoriis, 202

 
Appendix de objecto & proprietatibus Logicæ

CAP. I. De objecto Logica, 206

CAP. II. De proprietatibus Logica, 211

Art. I. Utrùm Logica sit practica, ibid.

Art. II. Utrùm Logica sit scientia, 212

Art. III. Utrùm Logica sit ars, 214

Art. IV. Utrùm pravia Logica artificialis cognitio sit necessaria ad alias in statu, ut vocant perfecto comparandas, 215

(Autissiodori et Parisiis 1761 [xvii+3+219], págs. xiv-xvii.)


Petro Leridan. Institutiones philosophicæ, in novam methodum digestæ. Tomus secundus. METAPHYSICA
index titulorum
PHILOSOPHIÆ SECUNDA PARS. METAPHYSICA

 
METAPHYSICA I PARS. ONTOLOGIA.

CAPUT I. Principia scientiarum generalia, seu Axiomata, pag. 2

CAP. II. De rerum creatarum essentiis, 15

CAP. III. De speciebus entis, 22

Articulus I. De substantia, ibid.

Art. II. De Modis, 28

CAP. IV. De Relationibus, 43

CAP. V. De Universalibus, 48

 
METAPHYSICA II PARS. THEOLOGIA NATURALIS

CAP. I. De notione Dei, seu de natura Dei, quatenùs a nobis cognita, 53

CAP. II. De existentia Dei, 57

CAP. III. De attributis Dei, 103

Art. I. De primario Dei attributo, 104

Art. II. De unitate Dei. Ubi de bono & malo Manichaorum principio, 106

Art. III. De simplicitate Dei, 109

Art. IV. De immensitate Dei, & de fictitia quam nonnulli Philosophi enti summè perfecto tribuunt extensione, 112

Art. V. De aternitate Dei, 117

Art. VI. De libertate Dei, 122

Sectio I. De existentia libertatis in genere, ibid.

Sectio II. De libertate Dei tum circa seipsum, tum circa creaturas, 138

Art. VII. De immutabilitate Dei, ubi de concordia libertatis & immutabilitatis divina, 140

Art. VIII. De scientia Dei, 147

Sectio I. De prascientia divina, ibid.

Sectio II. Quotuplex scientia in Deo sit admittenda, 155

Art. IX. De omnipotentia & voluntate Dei, 162

Sectio I. De omnipotentia Dei, ibid.

Sectio II. De voluntate Dei, 164

Art. X. De bonitate & veracitate Dei, 168

CAP. IV. De actione Dei in creaturas, 172

Art. I. De creatione, 173

Sectio I. De possibilitate & existentia creationis, ibid.

Sectio II. Utrùm creatura possit creare, 177

Sectio III. An mundus a Deo creatus sit, aut possit esse Deo coœvus & coæternus, 178

Sectio IV. An Deus, ex hypothesi quod voluerit creare mundum, fuerit necessario determinatus ad creandum mundum, omnium qui creavi & cogitari possunt, perfectissimum, 179

Sectio V. An, posito quod Deus mundum non creavisset, fuisset in Deo decretum mundum non creandi, aut tantum negatio decreti circa creationem mundi, 185

Art. II. De conservatione, 187

Art. III. De providentia Dei, 198

Sectio I. De existentia Providentia divina, ibid.

Sectio II. De legibus Providentia divina, Ubi de legibus, seu voluntatibus generalibus a Malebranchio propugnatis, 206

Sectio III. An ipsa peccata sint subjecta Providentia divina, 211

Sectio IV. An providentia Dei hominum actionibus necessitatem afferat, 212

Art. IV. De concursu, pramotione & decretis Dei pradeterminantibus, 213

 
METAPHYSICA TERTIA PARS. PNEUMATOLOGIA

CAP. I. De Angelis, 258

Art. I. De nomine, natura, creatione & numero Angelorum, ibid.

Art. II. De Angelorum hierarchiis & ordinibus, 260

Art. III. De statu in quo Angeli creati sunt. Ubi de malorum Angelorum lapsu & malitia, 261

Art. IV. De bonorum Angelorum statu & ministeriis, 262

Art. V. De naturali bonorum & malorum Angelorum in res corporeas potestate, 264

CAP. II. De natura & existentia mentis humana, 268

CAP. III. De origine mentis humana, 281

CAP. IV. De primario humana mentis attributo. Ubi expenditur an mens semper cogitet, 284

CAP. V. De facultatibus mentis humana, 299

Art. I. De intellectu, 300

Sectio I. De naturâ idearum, ibid.

 § I. An dentur idea creata, 343

 § II. An idea in intellectu humano existentes representent aliquid nec ne, 352

 § III. An sit in nobis clara & distincta propria mentis idea, 355

 § IV. An & quomodo aliorum hominum mentes existere cognoscamus, 362

 § V. An & quomodo singula, ipsam mentem nostram in Deo videamus, ibid.

 § VI. An videamus ipsa corpora physicè & materialiter spectata, 367

Sectio II. De causa idearum nostrarum productiva, 380

Sectio III. An dentur idea innate, seu mentibus noftris congenita; an verò omnis idea ortum ducat a sensibus tanquàm a causis saltem occasionalibus sive proximis, sive remotis, 387

Art. II. De voluntate humana, 418

Sectio I. De natura, objecto, & actionibus voluntatis humana. ibid.

Sectio II. De existentia humana libertatis, 421

CAP. VI. De conjunctione mentis cum corpore, 431

Art. I. De natura conjunctionis mentis & corporis, ibid.

Art. II. De causa conjunctionis mentis & corporis, 438

Art. III. Leges conjunctionis mentis cum corpore, 439

Art. IV. Effectus conjunctionis mentis cum corpore, 442

Sectio I. De sensationibus, ibid.

Sectio II. De imaginatione, 447

Sectio III. De memoria, 449

Sectio IV. De habitibus, 451

CAP. VII. De immortalitate mentis humana, 463

CAP. VIII. De forma brutorum animantium, 478

(Autissiodori et Parisiis 1761 [xxvi+6+598], págs. xxiii-xxvi.)


Petro Leridan. Institutiones philosophicæ, in novam methodum digestæ. Tomus tertius. ETHICA
index titulorum
PHILOSOPHIÆ TERTIA PARS. ETHICA, SEU MORUM SCIENTIA

CAPUT I. De summo hominis bono, 2

CAP. II. De ultimo hominis ejusque actionum fine, 26

 ARTICULUS I. De ultimo hominis fine, ibid.

Art. II. De ultimo humanorum fine, 27

CAP. III. De natura & proprietatibus amoris, 70

Art. I. Utrùm voluntas possit amare malum quà malum?, 71

Art. II. Utrùm amor Dei sic debeat esse gratuitus, ut teneamur amare Deum sine ullo æternæ mercedis intuitu?, 76

Art. III. An existat amor Dei, concupiscentiæ dictus, qui sit alius ab amore qui vocatur simpliciter amor Dei, seu charitas?, 90

CAP. IV. De Legibus, 98

Art. I. De Lege æterna, 99

Art. II. De lege naturali, & immutabilibus boni & mali moralis principiis, 102

Art. III. De lege Dei positiva, 120

Art. IV. De legibus humanis, 132

Sectio I. De legibus humanis in genere, 133

Sectio II. De legibus Ecclesiasticis, 142

Sectio III. De legibus civilibus, 154

Sectio IV. Generalia quædam circà leges humana potissimùm civiles principia, 159

CAP. V. De conscientia, 163

CAP. VI. De bono & malo morali, 187

CAP. VII. De virtutibus & vitiis, 206

Art. I. De natura virtutis & vitiis, ibid.

Art. II. De virtutum speciebus, illarumque secum invicem connexione, 209

Art. III. De virtutibus moralibus seorsim consideratis, 225

Sectio I. De Prudentia, ibid.

Sectio II. De temperantia, 227

Sectio III. De fortitudine, 231

Sectio IV. De justitia & æquitate, 242

CAP. VIII. De peccatis, 248

Art. I. De peccato originali, 251

Art. II. De peccatis mortali & veniali, 290

Art. III. De peccatis ignorantiæ, 297

Art. IV. De causis peccati. Ubi de natura concupiscentiæ, & passionum, 301

Art. V. De contrariis peccati & virtutis effectibus, 316

Art. VI. Remedia contrà vitium & peccatum adhibenda, 319

CAP. IX. De hominis officiis, 321

Art. I. De hominis ergà Deum officiis. Ubi de cultu Dei interno & externo, 322

Art. II. De officiis hominis ergà se ipsum, 328

Art. III. De officiis hominis ergà proximum, 332

Art. IV. De mutuis parentum in liberos, & liberorum in parentes officiis, 335

Art. V. De officiis Dominorum & Servorum, 339

Art. VI. De officiis Principum & Optimatum, ibid.

Art. VII. De officiis Sacerdotum, 342

Art. VIII. De officiis Judicum, 344

Art. IX. De officiis Privatorum, 351

CAP. X. Totius moralis disciplinæ comprehensio, 352

CAP. XI. De veritate Religionis Christianæ, 368

Art. I. De corporum existentia, 369

Art. II. De Religione Ethnicorum, 379

Art. III. De divinitate Religionis Christianæ. Ubi de Religione Judaïca, 382

Art. IV. De Mahumetismo, 448

Sectio I. De Mahumete, 449

Sectio II. Expositio doctrinæ Mahumetanæ, 450

Sectio III. Observationes in doctrinam modò expositam, 458

Art. V. Responsiones ad objecta contrà divinitatem Religionis Christianæ, 467

Art. VI. De vera Dei Ecclesia, 475

CAP. XII. Synopsis Doctrinæ Christiano-Catholicæ, 488

Art. I. De Deo uno & Trino, omnium creatore, 493

Art. II. De Incarnatione Verbi divini, 496

Art. III. De Prædestinatione & Gratia, 500

Art. IV. De Sacramentis, 513

Sectio I. De Sacramentis in genere, ibid.

Sectio II. De Sacramentis in specie, 518

 § I. De Baptismo, ibid.

 § II. De Confirmatione, 523

 § III. De Eucharistia, 525

 § IV. De Sacramento Pænitentiæ, 535

 § V. De Sacramento Unctionis-extremæ, 546

 § VI. De Sacramento Ordinis, 548

 § VII. De Sacramento Matrimonii, 556

Art. V. De præceptis moralibus; & potissimùm de Oratione, de cultu Sanctorum, & de cura gerenda pro mortuis, 559

Art. VI. De resurrectione mortuorum, & de vitâ æternùm beata, 569

Conclusio, 579

(Autissiodori et Parisiis 1761 [xxiv+6+582+2], págs. xxi-xxiv.)


gbs