Filosofía en español 
Filosofía en español

Juan Sianda OCist  1684-1765

Monje católico cisterciense italiano, autor, entre otras obras, de un famoso Lexicon polemicum (Roma 1733), obra lexicográfica o diccionario alfabético de herejes, herejías, cismas y controversias, ampliamente utilizado por autores españoles en la segunda mitad del siglo XVIII (Fernando de Ceballos, José Ignacio Vallejo, Lorenzo Hervás y Panduro, &c.).

1736 «JOANNES SIANDA e Monte Regali in Pedemontio Congreg. Reform. S. Bern. Abbas Monasterii Consolatricis Taurini, scripsit hec, aliaque Opera. 1. De Arte Divini Amoris. Romæ apud Gonzagam an. 1718. in 12. 2. De Discretione Perfectionis. Taurini an. 1724. in 8. quod Opus Italice versum ab eruditiss. D. Jo. Baptista Bondio Parocho Forojuliensi sudabat sub prælo. 3. Vir religiosus, tam Superior, quam Subditus, per documenta SS. Patrum selecta, pro suo munere instructus. Astæ Pompei an. 1721. in 12. apud Zangrandum; idem Opus Italice translatum ab Anonymo, ibidem apud eundem 1722. Tria præfata Opuscula simul collecta nunc imprimuntur Venetiis apud Balleonium. 4. Divozione alla Passione di N. S. Gesu Cristo animata dall'esempio di S. Bernardo. Romæ apud Petrum Ferri 1719. in 12. 5. L'Huomo di Comando riflessi morali, e politici. Taurini 1726, apud Vallettam tom. 2. in 8. 6. Orologio Ascetico per ben regolare tutti li giorni dell'anno, Taurini apud Vallettam 1726. tom. 1. in 8. 7. Lexicon Polemicum, Romæ apud Peveronum 1732, tom. 2. in fol. 10. Sperabilium Historiæ Universalis compendium, sub revisorum censura tom. 1. in 4. 11. Considerationes in Libros de Consideratione, Opus non dum absolutum, sed brevi perficiendum tom. 2. in fol.» (Mariano Armellini, Appendix de quibusdam aliis per italiam Ordinis d. Benedicti Congregationum, Fulginei [Foligno] 1736, pág. 18 –sic el salto del número 7 al 10–)

Pertenecía a la Congregación Cisterciense de Mons Regalis in Pedemonte (Mondovì, en el Piamonte, a 80 kms de Turín). En su libro L'Huomo di comando. Riflessi morali e politici (Turín 1725, 12+246 páginas), figura como Abad del Santuario de la Consolata de Turín.

En 1732 “Joanne Sianda a Monteregali” dedica su Lexicon polemicum, como primer asistente general de los cistercienses, al tercer Marqués de Santa Cruz de Marcenado, “potissimum Excellentissimo Domino Marchione D. Alvaro a Sancta Cruce Hispano”, Álvaro José Navia-Osorio y Vigil de Quiñones (1684-1732), pocos meses antes de su muerte. El imprimatur de la obra, del dominico Benedicto Zuanelli, Sac. Palatii Apostolici Magistri, va firmado en Roma con dos informes fechados en junio de 1732 por Fr. Didacus Tellius y Fridericus de Iudice; pero la aprobación del Abad General de la orden se demora un año (“D. Balthasar a S. Philippo Nerio, Congregationis Monachorum Reformatorum S. Bernardi Ordinis Cisterciensis Abbas Generalis. Cum opus, cui titulus: Lexicon Polemicum ab Adm. Rev. Patre D. Joanne Sianda, Nostre Congregationis primo Assistente Generali compositum, duo Theologi ex nostris recognoverint, & in lucem edi posse probaverint, facultatem facimus, ut typis mandetur, si ita iis, ad quos pertinen videbitur. Datum ex Nostro Sancte Pudentianæ de Urbe Cenobio hac die I. Junii, MDCCXXXIII”). Se imprime el Lexicon polemicum en dos tomos (25+448 y 392+26 páginas). El primero (Roma 1733) contiene la dedicatoria (9 páginas), aprobaciones, Præparatio ad Opus (10 páginas), Index Auctorum qui hæreticorum notitiam (1 página), y las entradas Abbailardus-Lutherus (páginas 1-448). El segundo (Roma 1734) contiene las entradas restantes del Lexicon polemicum: Macarii-Zuinglius (páginas 1-232), un Lexicon controversiarum (67 controversias, páginas 233-265), la Bibliotheca polemica (páginas 267-370), los Index Hæreticorum, Index Conciliabulorum e Index Schismatum (páginas 371-392), un Index Notabilium (páginas 1-24) y un Supplementum (páginas 25-26).

En 1735 publica Sianda en Roma, “auctore D. Joanne Sianda, a Monte Regali C. S. B. Ordinis Cisterciensis”, el librito Spectabilium Historiæ Universalis compendium (12+314 páginas), en quince capítulos, que cubren desde el año 1 del mundo hasta el año 3993 (capítulos 1-5, páginas 1-89), y luego desde el año 1, “Imperante Cæsare Augusto, Regnante in Judea Herode crudelitatis monstro, JESUS Verbum Patris æternum tamquam Agnus mansuetus ducendus ad victimam nascitur de Maria Virgine, Jofeph viro justo desponsata, factus Homo”, hasta el mismo año 1735 en que aparece: “Etiam Philippi V, Hispaniæ Regis Filius Carolus Borbonus laboribus militaribus in teneris adhuc annis se aptans, cum Hispanorum exercitu Neapolim proficiscitur, Regnoque potitus, nulla pavens brumalis tempestatis incomoda arduum iter suscipit Regiam Trinacriæ consecuturus ditionem…” (capítulos 6-15, páginas 89-295), más un Index notabilium spectabiliora (páginas 297-314). En la relación de obras del autor que figura en el tomo primero de la segunda edición del Lexicon polemicum (Roma 1761), se menciona otra edición en latín de esta obra publicada en Auguste Vindelicorum (Augsburgo) en 1757.

Esta obra “histórica” firmada por Sianda en 1735 será objeto, al menos, de dos adaptaciones “mejoradas” en lengua italiana, que él ya no firma (aunque suelen serle atribuidas), publicadas en Lugano en 1758 y en 1765. En la primera, Breviario istorico. Restringe quanto di piu memorabile contiene la Storia Sacra e Profana, dalla Creazione del Mondo fino all'Esaltazione al Sommo Pontificato di Clemente XIII (Lugano 1758, 522 páginas), los tiempos anteriores a la encarnación “nell utero purissimo di Maria Vergine”, se extienden desde el año 1 del mundo hasta el año 3997 (capítulos 1-4, páginas 9-125), continuando luego desde el año 1 hasta el mismísimo 1758 (capítulos 5-12, páginas 125-490). En la segunda, Breviario istorico… dalla creazione del mondo sino a tutto il 1765 (Lugano 1765, 2 tomos, XVI+294 y 299-581 páginas), es similar el periodo anterior a la era vulgar, desde el año 1 al 3997 (capítulos 1-4, páginas 11-132), pero totalmente al día el periodo cristiano, desde al año 1 a 1765 (capítulos 5-12, páginas 132-544). La edición italiana de Lugano 1758 sí que aparece mencionada en último lugar en la relación de obras del autor del tomo primero de la segunda edición del Lexicon polemicum (Roma 1761).

En 1737 “Joannis Sianda a Monte Regali Monasterii Consolatricis Taurini Abbatis Ordinis Cisterciensis” publica, en Colonia, Opuscula ascetica simul collecta, “De discretione perfectionis liber unus” (29 capítulos y 332 páginas).

Doce años después Juan Sianda publica unos comentarios críticos, morales y políticos a los libros De Consideratione de San Bernardo, “auctore D. Joanne Sianda a Monte Regali Abbate ex Ordine Cisterciensi Congreg. S. Bernardi Assistente Generali”, en dos tomos (Roma 1749, 41+332 y 263 páginas). El mismo año de su muerte se imprime una segunda edición de los cinco libros de comentarios de Sianda al De Consideratione de San Bernardo, “editio secunda ab auctore recognita” (Roma 1765, cinco tomos: 9+295, 252, 176, 199 y 79 páginas). Según la aprobación, “Dabam Romæ e Vaticana Bibliotheca Kalendis Septembris 1765”, parece que el autor aún estaba entonces entre los vivos, ejerciendo además de Abad General de su orden: “…visus est mihi Religiosissimus Auctor, hodiernus Ordinis Cisterc. Congr. S. Bernardo meritissimus Abbas Generalis, Vir summus, & a literis studiorumque suorum vigiliis commendatissimus, pie, erudite, solide satisfecisse; nihil vel novis accessionibus admixto, quod sidem lædat, aut bonos mores.”

También en 1749 “Giovanni Sianda Mon. Cist. tra gl'Arcadi Partenilogo Taniense”, firma una Vita della Gran Madre di Dio Maria sempre vergine, dedicada a sus altezas reales María Eleonora, María Luisa y María Felicidad, princesas de Saboya (Roma 1749, 25+380 páginas).

La obra por la que fue más conocido, Lexicon polemicum (Roma 1733-1734), conoció en 1761 dos nuevas ediciones: una en Roma en dos tomos (“editio secunda, ab auctore recognita, & adaucta”), y otra en Augsburgo (Augustæ Vindelicorum) en 3 tomos.

1774 «IX. Opinión de Sianda, que da por origen a Gregorio Pauli.» (Fernando Ceballos, La Falsa Filosofía, o el Ateísmo, Deísmo, Materialismo, y demás nuevas Sectas…, Madrid 1774, parte primera, artículo I, §. IX.)

1779 «Jacinto Serrí, y otros de crítica moderna, citados, y fuertemente rebatidos del piadoso Cisterciense Padre Abad Don Juan Sianda, niegan la antigüedad aun de aquellas imágenes, y celebradísimas pinturas, de que hacen mención Eusebio Cesariense, y otros críticos de mejor gusto, que el Maestro Serrí, conocido por extravagante en sus opiniones.» (José Ignacio Vallejo, Vida del señor San José dignísimo esposo de la virgen María y padre putativo de Jesús, Cesena 1779, pág. 230.)

1789 «En los dos siglos últimos se han publicado muchas obras históricas, y dogmáticas sobre las herejías; las principales históricas son las de Luttenburg, Castro (cuya excelente obra contra las herejías es dogmática, e histórica), Prateolo, Petreo, y Sianda (Juan Sianda Cisterciense, Lexicon polemicum, in quo potiorym hæreticorum vita perstringitur, Romæ, 1733: dos tomos en folio).» (Lorenzo Hervás Panduro, Historia de la vida del hombre, Madrid 1789, tomo II, parte 1, págs. 400-401.)

r